Cyfamod Rhyngwladol ar Hawliau Sifil a Gwleidyddol (ICCPR)
Mae’r ICCPR yn gyfamod hawliau dynol rhyngwladol a fabwysiadwyd yn 1966. Fe gadarnhaodd (cytuno i ddilyn) y Deyrnas Unedig yr ICCPR yn 1976. Mae hawliau ICCPR yn galluogi pobl i fwynhau amrywiaeth eang o hawliau dynol, yn cynnwys rhai’n ymwneud â:
- rhyddid i beidio dioddef artaith neu driniaeth neu gosb greulon, annynol neu israddol arall
- hawliau i dreial teg
- rhyddid i syniadau, crefydd a mynegiant
- preifatrwydd, cartref a bywyd teuluol
- cydraddoldeb a pheidio gwahaniaethu
How the treaty is monitored
Mae gweithrediad ICCPR yn cael ei fonitro gan Bwyllgor Hawliau Dynol y Cenhedloedd Unedig (CU). Tua bob wyth mlynedd (o dan y cylch adolygu rhagweladwy newydd), mae’r Pwyllgor yn adolygu pa mor dda y mae pob gwladwriaeth yn rhoi’r hawliau yn yr ICCPR ar waith. Dysgwch fwy am y cylchoedd adolygu blaenorol. Mae chwe cham i gylchred y cytuniad – gweler cylch cytuniad yr ICCPR isod i gael rhagor o wybodaeth am bob cam.
Ymgysylltu a chyfranogiad
Gall sefydliadau cymdeithas sifil a rhanddeiliaid eraill ymgysylltu drwy gydol y cylch monitro cytuniadau. Mae’r CU wedi darparu gwybodaeth ar sut i gymryd rhan. Ein nod yw cefnogi sefydliadau cymdeithas sifil i ddeall ac ymgysylltu â’r broses fonitro. Er enghraifft, efallai y byddwn yn cynnal gweminarau neu drafodaethau bord gron, yn comisiynu sefydliadau i gynhyrchu adroddiadau ar ran y gymdeithas sifil ehangach, neu’n darparu cymorth ariannol i gynyddu cyfranogiad yn sesiynau tystiolaeth lafar y CU. Byddwn yn comisiynu hyd at uchafswm o un prosiect cymdeithas sifil fesul cylch.Cyfamod Rhyngwladol ar Hawliau Sifil a Gwleidyddol (ICCPR) treaty cycle
Mae cylch adolygu ICCPR ar hyn o bryd ar gam 6: Llywodraeth yn gweithredu argymhellion.
Adroddir i Bwyllgor Hawliau Dynol y CU o dan y weithdrefn adrodd symlach. Mae’r amseriadau a roddir isod yn amcangyfrifon a gallant newid, yn enwedig o ganlyniad i oedi ac ôl-groniadau yn y Cenhedloedd Unedig (CU). Gall dyddiadau cau ar gyfer cyflwyno tystiolaeth gael eu cadarnhau gan y CU ar fyr rybudd, felly cynghorir rhanddeiliaid sy’n dymuno cyflwyno i baratoi ymlaen llaw.1. Adroddiad rhanddeiliaid ar gynnydd
2. Y Cenhedloedd Unedig yn cyhoeddi rhestr o faterion
3. Rhanddeiliaid yn ymateb i restr o faterion
4. Cenhedloedd Unedig yn archwilio'r llywodraeth
5. Cenhedloedd Unedig yn cyhoeddi argymhellion
6. Llywodraeth yn gweithredu’r argymhellion
- Adroddiad dilynol gwladwriaeth y DU i set olaf o argymhellion y CU (Awst 2016)
- Ein hadroddiad dilynol ar gynnydd y Llywodraeth wrth weithredu argymhellion y CU (Gorffennaf 2016)
- Asesiad y CU o adroddiad dilynol gwladwriaeth y DU (Ebrill 2018)
- Chwiliwch ar ein Traciwr Hawliau Dynol am ein hasesiadau o gynnydd y Llywodraeth wrth weithredu ei rhwymedigaethau rhyngwladol
Protocolau dewisol
Mae gan yr ICCPR ddau Brotocol Dewisol, sy’n gyfamodau atodol yn darparu hawliau neu brosesau pellach. Mae’r Protocol Dewisol cyntaf yn galluogi pobl i gwyno’n uniongyrchol i’r Pwyllgor Hawliau Dynol os ydynt o’r farn y tramgwyddwyd ar eu hawliau. Dim ond pan fydd pob opsiwn domestig wedi ddisbyddu y gellir ei ddefnyddio. Nid yw’r Deyrnas Unedig wedi cofrestru ar gyfer hyn. Mae’r Pwyllgor Hawliau Dynol wedi cyhoeddi nifer o Sylwadau Cyffredinol ar yr ICCPR. Mae’r rhain yn darparu manylion pellach ar sut ddylid dehongli hyn, gan drafod materion fel yr hawl i fywyd, rhyddid barn a mynegiant a pheidio gwahaniaethu.
Sylwadau cyffredinol
Mae’r Pwyllgor Hawliau Dynol wedi cyhoeddi nifer o Sylwadau Cyffredinol ar yr ICCPR. Mae’r rhain yn darparu manylion pellach ar sut ddylid dehongli hyn, gan drafod materion fel yr hawl i fywyd, rhyddid barn a mynegiant a pheidio gwahaniaethu.