Confensiwn ar Ddileu Pob Math o Wahaniaethu yn erbyn Menywod (CEDAW)

Cytuniad y CU

Mae CEDAW yn gyfamod hawliau dynol rhyngwladol a fabwysiadwyd yn 1979. Fe gadarnhaodd (cytuno i ddilyn) y Deyrnas Unedig CEDAW yn 1986.

Trwy gadarnhau CEDAW, mae’r Deyrnas Unedig yn cytuno i gymryd camau i sicrhau mwynhad llawn menywod o hawliau dynol ar sail gyfartal gyda dynion, yn cynnwys:

  • dileu rolau ystrydebol ar gyfer menywod a dynion
  • sicrhau cyfranogiad cyfartal menywod mewn bywyd cyhoeddus
  • cydraddoldeb gerbron y gyfraith
  • diddymu gwahaniaethu mewn cyflogaeth

How the treaty is monitored

Mae gweithrediad y CEDAW yn cael ei fonitro gan y Pwyllgor ar Ddileu Gwahaniaethu yn erbyn Menywod Oddeutu pob pum mlynedd mae’r Pwyllgor yn adolygu pa mor dda mae pob gwladwriaeth yn rhoi hawliau’r a gynhwysir yn y CEDAW ar waith. Dysgwch fwy am y cylchoedd adolygu blaenorol.

Mae chwe cham i gylch y cyfamod. Gall sefydliadau cymdeithas sifil ymgysylltu trwy gydol y broses hon. Mae gan y Cenhedloedd Unedig wybodaeth ar sut i gymryd rhan ar ei wefan.

Confensiwn ar Ddileu Pob Math o Wahaniaethu yn erbyn Menywod (CEDAW) treaty cycle

Mae cylch adolygu’r CEDAW ar hyn o bryd ar gam 6: Mae’r llywodraeth yn gweithredu ei argymhellion.

Protocolau dewisol

Mae gan y CEDAW un Protocol Dewisol. Mae hyn yn gyfamod ychwanegol sy’n galluogi pobl i gwyno’n uniongyrchol i’r Pwyllgor ar Ddileu Gwahaniaethu yn erbyn Menywod os ydynt o’r farn y tramgwyddwyd ar eu hawliau. Dim ond pan fydd pob opsiwn domestig wedi ddisbyddu y gellir ei ddefnyddio. Mae wedi ei gadarnhau gan y Deyrnas Unedig.

Gellir gweld arweiniad ar ddefnyddio Protocol Dewisol CEDAW ar wefan y Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol.

Gall y Pwyllgor hefyd gynnal ei ymholiadau ei hun, ble maent yn derbyn gwybodaeth ddibynadwy ar dramgwyddau difrifol, dwys neu systematig. Darllenwch am ymchwiliad y Pwyllgor ar gyfraith erthylu yng Ngogledd Iwerddon a gyhoeddwyd yn 2018.

Sylwadau cyffredinol

Mae’r Pwyllgor ar Ddileu Gwahaniaethu yn erbyn Menywod wedi cyhoeddi nifer o Argymhellion Cyffredinol ar CEDAW. Mae’r rhain yn darparu manylion pellach ar sut ddylid dehongli hyn, gan drafod materion fel trais yn erbyn menywod a merched, mynediad at gyfiawnder ac arferion niweidiol.

Diweddarwyd ddiwethaf ar 10/10/2022