Lechyd meddwl – camau gweithredu’r Llywodraeth

Camau gweithredu Llywodraeth y DU:

• Ym mis Mehefin 2022, cyhoeddodd Llywodraeth y DU Fil Iechyd Meddwl drafft ar gyfer craffu cyn y broses ddeddfu. Ei fwriad yw moderneiddio deddfwriaeth iechyd meddwl er mwyn rhoi gwell dewis o ymreolaeth i gleifion yng Nghymru a Lloegr dros eu gofal a’u triniaeth, a chael mynediad i fwy o hawliau a chefnogaeth o dan y Ddeddf Iechyd Meddwl.
• Ym mis Gorffennaf 2022, fe gyhoeddodd yr Adran Iechyd a Gofal Cymdeithasol (DHSC) Gynllun Gweithredu Building the Right Support er mwyn mynd i’r afael â’r nifer o gleifion ag anabledd dysgu a’r rheini ag awtistiaeth sydd wedi eu cadw’n amhriodol mewn ysbytai iechyd meddwl diogel yn Lloegr.
• Ym mis Ebrill 2022, lansiodd Llywodraeth y DU ymgynghoriad cyhoeddus ar gynllun iechyd meddwl a llesiant newydd sy’n canolbwyntio ar wella canlyniadau iechyd meddwl a llesiant.
• Ym mis Mawrth 2021, mewn ymateb i’r pandemig coronafeirws (COVID-19), cyhoeddodd Llywodraeth y DU gynllun adfer iechyd meddwl a llesiant COVID-19 i Loegr.
• Ym mis Tachwedd 2020, cyhoeddodd Llywodraeth y DU £500 miliwn mewn cyllid ychwanegol yn 2021/22 i fynd i’r afael ag amseroedd aros ar gyfer gwasanaethau iechyd meddwl, darparu cefnogaeth iechyd meddwl i fwy o bobl a buddsoddi yng ngweithlu’r GIG.
• Ym mis Ionawr 2019, fe ymrwymodd Cynllun Tymor Hir y GIG i gynyddu buddsoddiad er mwyn gwella mynediad i wasanaethau iechyd meddwl yn y gymuned a mewn argyfwng yn Lloegr, gyda buddsoddiad mewn gwasanaethau iechyd meddwl i dyfu’n gynt na chyllideb gyffredinol y GIG.
• Ym mis Ionawr 2019, fe gyhoeddodd y DHSC ei gynllun gweithredu atal hunanladdiad traws-lywodraethol cyntaf, yn dilyn galwadau gan Bwyllgor Dethol Tŷ’r Cyffredin ar Iechyd am gynllun gweithredu cliriach ar gyfer strategaeth atal hunanladdiad Llywodraeth y DU i Loegr.
• Ym mis Ionawr 2019, cyhoeddodd yr Adran Addysg y byddai iechyd meddwl a llesiant yn cael eu cynnwys fel rhan o’r cwricwlwm ysgol yn Lloegr o fis Medi 2020.
• Ym mis Gorffennaf 2018, cadarnhaodd Llywodraeth y DU ei gynlluniau i sefydlu timau er mwyn cynyddu cefnogaeth iechyd meddwl gyffredinol ac ymyrraeth gynnar mewn ysgolion a cholegau yn Lloegr.

Camau gweithredu Llywodraeth Cymru: Mae iechyd meddwl wedi ei ddatganoli i Lywodraeth Cymru.

• Bydd y Bil Iechyd Meddwl drafft a gyhoeddwyd gan Lywodraeth y DU yn rhychwantu Cymru.
• Fe ymrwymodd Llywodraeth Cymru i flaenoriaethu buddsoddiad mewn iechyd meddwl yn ei raglen lywodraethu ar gyfer tîm llywodraethol 2021-2026. Ym mis Medi 2021, cyhoeddodd Llywodraeth Cymru becyn £2.5 miliwn o gyllid ychwanegol i gyrraedd ystod o bobl ifanc, gan gynnwys y rheini sy’n anoddach eu cyrraedd a’r rheini â nodweddion gwarchodedig. Mae hyn yn dilyn £9.4 miliwn a ymrwymwyd ym mis Chwefror 2021 i wasanaethau plant a phobl ifanc. Cafodd cyllid pellach ar gyfer staff cefnogi iechyd meddwl mewn ysgolion ei gyhoeddi ym mis Mawrth 2022.
• Gosododd Deddf Cwricwlwm ac Asesu (Cymru) 2021 ddyletswydd ar unrhyw ddarparwr addysg sy’n gweithredu swyddogaethau o dan y Ddeddf i roi ystyriaeth i lesiant meddyliol ac emosiynol plant a phobl ifanc.
• Mewn ymateb i’r pandemig coronafeirws (COVID-19), fe amlinellodd Llywodraeth Cymru gamau er mwyn cefnogi anghenion iechyd meddwl, gyda ffocws ar gynnal gwasanaethau, cefnogi’r GIG a lleihau effaith economaidd-gymdeithasol pandemig COVID-19 ar iechyd meddwl. Fe wnaeth Llywodraeth Cymru ddiweddaru’r cynllun cyflawni Law yn Llaw at Iechyd Meddwl 2019-2022 hefyd.
• Ym mis Gorffennaf 2019, cyhoeddodd Llywodraeth Cymru weledigaeth pum mlynedd ar gyfer gofal mamolaeth yng Nghymru. Mae hyn yn cynnwys ymrwymiad i sicrhau gwasanaethau sylfaenol, uwch ac wedi’u targedu, gan gynnwys mynediad i therapyddion seicolegol yn seiliedig ar dystiolaeth.
• Mae Deddf Iechyd y Cyhoedd (Cymru) 2017 yn paratoi er mwyn i reoliadau gael eu gwneud ynglŷn â’r defnydd o ‘asesiadau effaith ar iechyd’ (gan gynnwys effaith ar iechyd meddwl) ar gyfer gweithrediadau neu benderfyniadau arfaethedig gan gyrff cyhoeddus, ond nid yw’r adran honno mewn grym eto.