Addysg, hyfforddiant a chodi ymwybyddiaeth mewn perthynas â hawliau dynol – Gweithredu’r llywodraeth

Camau gweithredu Llywodraeth y DU

• Ym mis Hydref 2020, diweddarodd Llywodraeth y DU y safonau i benaethiaid, sy’n gosod disgwyliadau sylfaenol ar gyfer ymarfer ac ymddygiad proffesiynol, gan gynnwys dangos goddefgarwch a pharch at hawliau eraill, gan gydnabod gwahaniaethau a pharchu amrywiaeth ddiwylliannol ym Mhrydain gyfoes.
• Ym mis Medi 2020, daeth rheoliadau i rym i wneud addysg perthnasoedd yn orfodol i ddisgyblion cynradd, addysg rhyw a pherthnasoedd yn orfodol i ddisgyblion uwchradd ac addysg iechyd yn orfodol ym mhob ysgol, heblaw am ysgolion annibynnol. Mae canllawiau statudol yn nodi y dylai hyn gynnwys pwysigrwydd parchu eraill, stereoteipiau a’r hawliau a’r cyfrifoldebau cyfreithiol o ran cydraddoldeb. Anogir dull ysgol gyfan, lle mae polisïau a diwylliant yr ysgol yn cyd-fynd â’r cwricwlwm, ac mae deunyddiau cymorth a hyfforddiant i ysgolion wedi cael eu datblygu.
• Ym mis Gorffennaf 2020, o ganlyniad i effaith pandemig coronafeirws (COVID-19), cyhoeddodd Llywodraeth y DU ganllawiau yn rhoi rhywfaint o hyblygrwydd i ysgolion yn Lloegr ddechrau’n raddol os nad oeddent yn barod i roi’r newidiadau i addysg rhyw a pherthnasoedd ac addysg perthnasoedd ar waith yn llawn o 1 Medi 2020. Roedd disgwyl i bobl ysgol gydymffurfio â’r gofynion newydd erbyn tymor yr haf, 2021.
• Ym mis Mawrth 2021, argymhellodd y Comisiwn ar Wahaniaethau Hil ac Ethnig y dylai’r Adran Addysg weithio gyda phanel o arbenigwyr annibynnol i lunio adnoddau addysgu o ansawdd uchel er mwyn adrodd straeon niferus a chynnil am y cyfraniadau a wnaed gan grwpiau gwahanol i’r DU.
• Ym mis Tachwedd 2018, lansiodd Llywodraeth y DU becyn hyfforddiant gwirfoddol ar hawliau plant ar gyfer gweision sifil.

Camau gweithredu Llywodraeth Cymru

Er bod polisi addysg wedi’i ddatganoli i Lywodraeth Cymru, mae Llywodraeth y DU yn parhau i fod yn gyfrifol am agweddau eraill ar godi ymwybyddiaeth o hawliau dynol, megis hyfforddi swyddogion mewn proffesiynau fel y farnwriaeth.

• Ym mis Mawrth 2021, cafodd Deddf Cwricwlwm ac Asesu (Cymru) ei phasio gan Senedd Cymru, gan gynnwys darpariaethau ar gyfer gwneud addysg cydberthynas a rhywioldeb yn orfodol i bob dysgwr. Mae hefyd yn rhoi dyletswydd ar benaethiaid, llywodraethwyr ysgol a’r rhai sy’n gyfrifol am ddarpariaeth addysg berthnasol arall i hyrwyddo gwybodaeth a dealltwriaeth mewn perthynas â Chonfensiwn y Cenhedloedd Unedig ar Hawliau’r Plentyn (CCUHP) a Chonfensiwn y Cenhedloedd Unedig ar Hawliau Pobl ag Anableddau (CCUHPA) ymhlith athrawon a staff.
• Ym mis Mawrth 2021, derbyniodd Llywodraeth Cymru argymhellion y Gweithgor Cymunedau, Cyfraniadau a Chynefin Pobl Dduon, Asiaidd a Lleiafrifoedd Ethnig yn y Cwricwlwm Newydd yn llawn. Bwriedir i’r argymhellion sicrhau bod pob dysgwr yn deall profiadau a chyfraniadau amrywiol pobl o leiafrifoedd ethnig yng Nghymru.
• Ym mis Medi 2020, derbyniodd Llywodraeth Cymru argymhelliad gan Bwyllgor Plant, Pobl Ifanc ac Addysg Senedd Cymru y dylai hawliau dynol gael eu haddysgu o dan y cwricwlwm newydd i Gymru. Yn ei hymateb, dywedodd Llywodraeth Cymru y byddai meithrin ymwybyddiaeth o hawliau dynol yn rhan orfodol o’r cwricwlwm newydd.
• Ym mis Rhagfyr 2020, lansiodd Llywodraeth Cymru ymgynghoriad ar gynllun hawliau plant diwygiedig, fel rhan o’i rhwymedigaethau o dan Fesur Hawliau Plant a Phobl Ifanc (Cymru) 2011, a oedd yn cynnwys camau gweithredu arfaethedig i godi ymwybyddiaeth o CCUHP.
• Yn 2019–2020, cynhaliodd Llywodraeth Cymru ymgyrch i godi ymwybyddiaeth o CCUHP, a oedd yn cynnwys cynhadledd i ddathlu 30 mlynedd ers sefydlu’r Confensiwn a datblygu adnoddau i godi ymwybyddiaeth.

Darllenwch ein hasesiad o gynnydd Llywodraeth Cymru ar addysg, hyfforddiant a chodi ymwybyddiaeth mewn perthynas â hawliau dynol.